Uwaga na potrawy smażone
Czerw 25, 2014 Dieta w ciąży
W procesie gotowania, długiego przechowywania, straty folianów sięgają 50–90%. Dlatego spożywanie produktów będących źródłem kwasu foliowego nie zapewni jego odpowiedniej ilości w organizmie człowieka (przyswaja on około połowę folianów pochodzących z żywności). Natomiast syntetyczny kwas foliowy jest wchłaniany niemal w 100 procentach, co spowodowane jest mniej skomplikowaną budową chemiczną. Kwas foliowy jest niezbędny m.in. do syntezy DNA. Potrzebujemy go również do:
- procesów metabolicznych
- syntezy puryn, pirymidyn, niektórych aminokwasów
- podziału komórek
- regulacji tworzenia i dojrzewania czerwonych krwinek.
Jest on także niezbędnym czynnikiem wzrostu i rozwoju. Niedobór kwasu foliowego spowalnia syntezę DNA i podział komórek. Osłabia również wchłanianie substancji pokarmowych z przewodu pokarmowego. Jest on jednym z ważniejszych składników odżywczych niezbędnych dla prawidłowego rozwoju płodu. Badania naukowe udowodniły, że przyjmowanie kwasu foliowego zapobiega występowaniu wad cewy nerwowej (rozszczepu kręgosłupa, wad mózgu), jednego z najcięższych wrodzonych defektów u niemowląt.
Profilaktyka
Zapobieganie wyżej wymienionym wadom możliwe jest dzięki zastosowaniu suplementacji kwasem foliowym, który zmniejsza prawdopodobieństwo pojawienia się tych powikłań od 58% do 100%. Ponieważ właściwa podaż kwasu foliowego jest tak istotna, w wielu krajach (również w Polsce) opracowano zalecenia dotyczące suplementacji diety tą witaminą. Zalecane dzienne spożycie folianów dla osoby dorosłej wynosi około 0,2–0,3 mg. Wszystkie kobiety w wieku rozrodczym, zwłaszcza przed planowaną ciążą powinny przyjmować 0,45 mg kwasu foliowego, nie przekraczając dziennej dawki 1 mg. To ograniczenie nie dotyczy kobiet, które miały potomstwo z wadą cewy nerwowej. Wówczas należy stosować znacznie większe dawki kwasu foliowego, około 4 mg.
W Polsce od 1998 roku funkcjonuje ogólnokrajowy Program Profilaktyki Pierwotnej Wad Cewy Nerwowej. Polega on na propagowaniu żywienia bogatego w kwas foliowy oraz przyjmowania codziennej dawki witaminy w ilości 0,4 mg przez wszystkie kobiety, które planują zajść w ciążę. Suplementacja powinna być kontynuowana przynajmniej przez pierwsze 12 tygodni ciąży, ponieważ w tym okresie następuje wzmożony podział komórek, rozwój tkanek i narządów płodu. Odpowiednie spożycie kwasu foliowego w ciąży zmniejsza także ryzyko przedwczesnego porodu i wystąpienia niskiej masy urodzeniowej dziecka. Wady cewy nerwowej u nienarodzonego dziecka powstają bardzo wcześnie, już na przełomie 3 i 4 tygodnia życia płodowego, zanim kobieta dowiaduje się, że jest w ciąży. Zdecydowanie więc za późno jest rozpocząć przyjmowanie kwasu foliowego dopiero po potwierdzeniu ciąży przez ginekologa.
Kwas foliowy powinny zażywać wszystkie kobiety w wieku rozrodczym, a nie tylko te planujące powiększenie rodziny, ponieważ ciąże nieplanowane stanowią w Europie ponad 40%. W związku z tym w USA i niektórych państwach Europy Zachodniej wprowadzono obowiązek wzbogacania żywności kwasem foliowym. W Stanach Zjednoczonych Ameryki dodawanie go do mąki obowiązuje od początku 1998 roku. Po jej wzbogaceniu liczba noworodków z wrodzonymi wadami cewy nerwowej spadła o 26%. Natomiast w Nowej Szkocji wprowadzenie rekomendacji dotyczących suplementacji kwasem foliowym oraz wzbogacanie nim żywności zmniejszyło występowanie wrodzonych wad o 41%. Spożycie folianów pochodzących z żywności u młodych Polek jest bardzo niskie. Z badań wynika, że niedobór tej witaminy wykazywało aż 85% kobiet.
